(Thứ hai, 29/11/2021, 11:26 GMT+7)

Ngày 28 tháng 11 năm 2021, Thường trực họ Phùng Việt Nam do Thượng tá, nhà văn Phùng Văn Khai, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ quân đội, cùng Đoàn đã tổ chức viếng Lăng mộ, đền, miếu thờ “Nữ Thần tướng Nhất vị Đại Vương Công Chúa” Phùng Thị Chính - “Nội thị Tướng quân Trung Lương Tướng” năm 40 sau Công Nguyên, hiệu là Tư Thục - ở làng Thanh Lãm (Phú Lãm, Hà Đông, Hà Nội), xưa thuộc Trang Thuần Lãm (huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên). Nhân dân ở đây vẫn thường gọi là đền “Linh Tiên Từ”, nghĩa là đền thờ người con gái rất linh thiêng.

Bà Phùng Thị Chính là cháu gọi bà Man Thiện (thân mẫu Hai Bà Trưng) bằng dì. Bà Chính là con quan Lạc hầu Phùng Văn Bổng và bà Phùng Thị Tuyết. Năm 12 tuổi mồ côi cha mẹ phải ở với dì. Lớn lên kết duyên với Đinh Lượng (gọi Thi Sách bằng cậu và là bộ tướng của Thi Sách): Cả hai cậu cháu cùng nhiều tướng lĩnh bị Tô Định sát hại.. Thù chồng, nợ nước, mặc dù khi đó mang thai nhưng bà vẫn tham gia đạo quân khởi nghĩa của Hai Bà Trưng và trở thành danh tướng xuất sắc. Bà là nữ trinh sát viên đầu tiên Việt Nam mưu trí, dũng cảm, có tài xuất quỷ nhập thần, được Hai Bà Trưng cử đi dò xét tình hình và bố trí lực lượng của giặc Hán trong thành Luy Lâu do Thái thú Tô Định chiếm giữ.

Vốn người kiên trung gan dạ, mưu lược, bà thường cải trang làm người ăn xin rách rưới để ra vào thành dễ dàng nắm vững đường đi lối lại cùng binh tình đồn sở và sự bố trí lực lượng của giặc Hán. Nhờ vậy, nghĩa quân nhanh chóng đánh hạ thu 65 thành trì của giặc rộng lớn trên cả nước Việt tới hồ Động Đình.. giành được độc lập, thoát khỏi ách thống trị của giặc Hán. Bà Chính đang có mang, giữa trận đánh bà trở dạ sinh con trai, bà bọc con trước bụng rồi cầm song kiếm tiếp tục tả xung đánh giặc mở đường máu, phi ngựa về tâu với Trưng Vương rồi rút quân về Kim Khê. Vị Nữ tướng quả cảm được nghĩa quân tôn kính gọi là Nữ Cừ Súy.

Sau 3 năm, tướng giặc Hán là Mã Viện cầm quân sang xâm lược, Nữ thần tướng Phùng Thị Chính cùng Trưng Nhị chiến đấu anh dũng nhiều trận ở Cổ Loa. Mã Viện bị thua phải lui về Lãng Bạc. Hai Bà Trưng đưa đại quân đến đánh, tại đây quân của Hai Bà thua trận phải lui về Cẩm Khê. Trong trận quyết chiến, bà Trưng Trắc hy sinh, bà Trưng Nhị tuẫn tiết, quân đội tan tác. Tướng giặc là Hồ Điển tham gia trong đội quân của Mã Viện bị Phùng Thị Chính đánh bại năm 40 biết được nơi đóng quân của bà đã đem quân đến vây bắt. Bà Chính đã chạy về quê xuống sông tuẫn tiết. Nhân dân thôn Thanh Lãm làm lễ phục hồn cho bà và xây Lăng mộ, đền, miếu thờ bà - Tôn bà Phùng Thị Chính làm Thành hoàng làng thờ cho đến ngày nay. Hiện ở đình, đền, miếu Thanh Lãm có bộ long  ngai cổ (thời Lê Mạc), bài vị, câu đối cổ, chuông đồng, bia đá cổ có sắc chỉ “Phùng Thị Chính Trưởng Nội Thị Tướng Quân Trung Lương, Tướng Trung Đẳng Thần Linh vị”. Có các bài thơ:

            “Trung với vua, vẹn nghĩa cùng chồng
           Tiếng thơm còn mãi với non sông
           Nàng Phùng tuy mất danh còn đó
            Đền miếu lưu truyền với núi sông”

Hay:

            “Giết Hán tạc giữ tròn đạo nghĩa
           Phù Trưng Vương xung trận quên mình”

Hay:
  
           “Thời Trưng Vương non sông lưu dấu tích
           Dòng Hát Giang miếu điện vẫn linh thiêng”

Hay:

           “Nơi đền trang nghiêm thờ nữ tướng
           Đất thiêng khí sánh với thiên thần”

Hay:

          “Một dải sông trong quanh có dòng ngọc 
          Đất thiêng ngàn năm sừng sững miếu thờ”

Đình, đền, miếu, chùa, lăng mộ thờ Phùng Thị Chính đã được Bộ Văn hóa ra Quyết định xếp hạng Di tích Lịch sử - Văn hóa số 608/VH-QĐ ngày 29 tháng 5 năm 1989. Dân thôn Thanh Lãm và quanh vùng hàng năm tổ chức cúng giỗ vào ngày 6 tháng 9 âm và cứ 3 năm vào ngày chính hội mùng 9 tháng Giêng tổ chức Lễ hội để tưởng nhớ đến vị Anh hùng Liệt Nữ Thần Tướng Phùng Thị Chính năm 40 sau Công nguyên.

Buổi làm việc với đại diện Ban Quản lý di tích của địa phương có ông Nguyễn Tiến Thịnh (Trưởng ban), ông Nguyễn Bá Tuân (Tổ trưởng Tổ Quản lý di tích) và các cụ từ đình (đền, miếu). Thường trực họ Phùng Việt Nam đã thống nhất thông báo về việc sẽ có kế hoạch phối hợp với địa phương và các cơ quan có thẩm quyền để tổ chức cuộc hội thảo khoa học “Nữ thần tướng Phùng Thị Chính - Thân thế, cuộc đời và sự nghiệp” cùng nhiều hạng mục cần bàn bạc.

Phùng Quang Trung - CCB Bộ VH,
lược ghi ngày 29 tháng 11 năm 2021

Sau đây là một số hình ảnh: