Chùa La Dương, phường Dương Nội, thành phố Hà Nội, người dân thường gọi là chùa La (La Nhuế, Thiên Vũ Tự) xưa thuộc tổng Yên Dũng, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông - Mệnh danh là “Tứ Triều Lam Cổ Tự” tương truyền ngôi chùa cổ được xây dựng từ thời nhà Lý Thế kỷ XI-XIII, đã được trùng tu TK XVI-XVII, 1878 và 1919. Với kiến trúc cổ kính: Cổng tam quan, sân chùa, tòa Tam Bảo, nhà Tổ, nhà Mẫu, nhà Địa Tạng... đều mang dấu ấn phong cách kiến trúc nghệ thuật Phật giáo truyền thống của Việt Nam.

Chùa hướng Tây “Nội công ngoại quốc” gồm “Tiền tế - Hậu cung”. Tiền tế là 7 gian xây đầu hồi bít đốc tay ngai và bộ vì kèo đỡ mái kiểu thượng rường hạ kẻ “Vây rỗng - Hình nghê chầu”. Xây bít tháp diện đăng vương... Ha góc nhà sau có 2 bàn thờ “Quan Âm Tống Từ” - “Quan Âm Nghìn Mắt” - Những bức cốn “Rồng, phượng, ly, quy, thông, trúc, cúc, mai...” nghệ thuật nổi bật thời Nguyễn. Một quả chuông đúc năm 1797, nhiều đạo sắc phong thời Nguyễn, 7 bức hoành phí, 6 đôi câu đối cổ, 10 bát hương, 1 đôi lục bình, 4 đôi chân đèn gỗ, 70 pho tượng Phật phong cách nghệ thuật thời Nguyễn cổ... đặc biệt: Chùa - Đình La Dương cụm Di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia thờ 3 vị Cao tăng đời nhà Lý “Từ Đạo Hạnh - Nguyễn Minh Không - Nguyễn Giác Hải” là 3 vị Thiền Sư mà nhân dân địa phương vẫn thường gọi là “Tam Thánh Tổ” đó là nét Văn hóa đặc sắc khá độc đáo nơi đây.  Toàn bộ cụm Di tích “Đình - Chùa La Dương” xã Dương Nội, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội xưa đã được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) do ông Trần Văn Phác (Bộ trưởng Bộ Văn hóa) phê duyệt xếp hạng là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia ngày 19/9/1990. Năm (2024-2025) cụm Di tích Lịch sử - Văn hóa “Đình - Chùa La Dương” đã được Nhà nước đầu tư trùng tu 37 tỷ đồng.

La Dương thuộc  thuộc “Tứ Danh Hương” nổi tiếng của Xứ Đoài “Mỗ - La - Canh - Cót” thuộc 7 làng La (Ỷ La, La Nội, La Khê, La Du , La Dương, La Phù, La Tinh) đều có nghề dệt cổ truyền - La (nghĩa Hán có nghĩa là dệt sợi, đan sợi). Các làng dệt thờ 10 vị tiên sư sống vào thời Lê Trung Hưng là các Thợ lành nghề dệt có nghề lâu đời từ nơi khác đến ngụ cư và có công cải tiến, nâng cao kỹ thuật dệt, ngoài ra còn thờ “Cụ Tổ nghề Dệt gấm” là cụ Trần Quý thế kỷ XIX. Đặc biệt “The La” luôn đứng đầu trong các làng “Dệt The”. Hàng The được dệt thưa bằng những sợi tơ mảnh, tạo những khoảng trống theo chiều ngang - Riêng The làng La Khê - La Dương có nhiều mẫu đẹp, áo The khoác ngoài để tăng vẻ đẹp nền nã của lần áo mặc trong của các cô thôn nữ, các quý bà, các bậc phu nhân.

Thạc sĩ Phùng Quang Trung cùng Đoàn công tác làm việc tại Chùa La Dương với: sư cụ trụ trì chùa Thích Đàm Hậu;
đồng chí Nguyễn Văn Lâm (công an phụ trách Tôn giáo của phường Dương Nội, thành phố Hà Nội) ngày 28/10/2025

Ngôi chùa cổ có hàng chục câu đối cổ, tiêu biểu: “La Nhuế danh khu truyền cổ tự/ Hùng Triều thực ấp ngật vu kim” - “Vân vũ toàn tài năng văn Sơn Hà Hùng mạt tạo/ Hóa sinh bất ngẫu vi phù Xã Tắc Đế thượng thiên” - “Bào hộ Quốc dân Thánh Đức uy linh lưu vạn đại/ Phù Hùng phá Thục Thần công hiển hách tài thiên thu” - “Thiên thu chính khí tinh anh quang Vũ Trụ/ Vạn cổ phương danh hiển hách tráng Sơn Hà”... Ngôi chùa từ lâu với tên “Thiên Vũ Tự” thờ Phật - Chùa La Dương hay chùa Thiên Vũ Tự thờ “Tam Thánh Tổ” là các bậc “Tam Đại Thiền Sư” - Có “Đạo học cao siêu, uyên bác của các Ngài thật thâm sâu, linh dị”.

THẠC SĨ PHÙNG QUANG TRUNG
Chủ tịch Hội Đồng Thẩm định - Viện Nghiên cứu Văn hóa tín ngưỡng Việt Nam
Nguyên Trưởng Phòng Văn học thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch